İhbar tazminatı, iş sözleşmesinin işveren tarafından belirli bir süre içerisinde bildirimde bulunmaksızın tek taraflı olarak feshedilmesi durumunda, işçiye ödenen tazminat türüdür. İhbar hakları, İş Kanunu’nun ilgili hükümleri uyarınca düzenlenmiştir.
Türk İş Kanunu’nun 17. maddesine göre, süresi belirli olmayan iş sözleşmeleri, her iki tarafın da bildirim süresine uyarak her an feshedebilir. Fakat, işverenin iş sözleşmesini feshetmesi durumunda belirlenen ihbar süresine uyması gerekir. İşveren bu sürelere uymazsa, işçiye ihbar ödemekle yükümlüdür.
İhbar Tazminatı Nedir?
Bunun yanı sıra çalışanı kısa bir süre içerisinde işten çıkarmak niyetinde olan işverenler de bu süre kadar ücret ödemek zorunda kalmaktadır. İşte bu belirtilen sürelere ihbar süresi, ödenmek durumu da kalınan paraya da ihbar parası adı verilmektedir. Tazminat alma şartları oluşması için belli kriterler gerekmektedir. Bu gereklilikleri yerine getiren işçi ihbar almaya hak kazanır.
İhbar Tazminatı Nasıl Alınır?
İş yerinizden ayrıldınız ve siz haklı durumdasınız. Önce insan kaynakları ya da ilgili birim ile görüşme yapmanız gerekmektedir. Tabi noter aracılığı ile ihtar çekmeyi unutmayın! Önce uzlaşarak almayı denemelisiniz. Daha sonra baktınız uzlaşma yolu ile bir yere varamıyorsunuz ve iş verenin sizi oyaladığını düşünüyorsanız. Önce arabuluculuk için başvuru yapmalısınız. Daha sonra ise dava yoluyla haklarınıza kavuşabilirsiniz.
İhbar Tazminatı Süreleri
İhbar süreleri, İş Kanunu’nun 18. maddesinde belirtilmiştir
- 6 aydan daha kısa süre çalışmış olan işçiler için 2 haftalık ödeme yapılması gerekmektedir.
- 6 ay ile 1,5 yıl aralığında çalışan işçiler için 4 haftalık ödeme yapılması gerekmektedir.
- 1,5 yıl ile 3 yıl aralığında çalışanlar işçiler için, 6 haftalık ödeme yapılması gerekmektedir.
- 3 yıldan daha fazla iş yerinde çalışanlar için ise, sekiz haftalık bildirim ücreti ödeme yapılması gerekmektedir.
Tazminat alma şartları oluştuğunu göz önünde bulundurulursa ödemenizin iş veren tarafından yapılmalıdır. Aksi taktirde dava yoluna gidilmesi gerekiyor.
İşin birde işveren boyutu bulunmaktadır. Aynı şekilde sizde işten ayrılmak istediğinizi bir bildirim ile işverene iletmemeniz durumunda belirtilen ücretlerin ödenmesi işçi açısından da kaçınılmaz olmaktadır.
İhbar Tazminatı Hesaplama
İlk olarak bu hesaplamanın detaylarına geçmeden önce kanunen dikkate alınmakta olan sürelerin yukarıda belirtilen süreler olduğunun altını bir kez daha çizmemiz gerekmektedir. İhbar süresi tespit edilmesi ile birlikte aylık brüt gelir olarak bilinmekte olan ve bordro da gösterilmiş bulunan miktar üzerinden hesaplamalar yapılmaktadır.
İhbar Tazminatı Nasıl Hesaplanır?
Örnek vermek gerekirse; Son 1 ay (Ortalama olarak 30 günlük) brüt maaşı 2.000 TL almakta olan ve 4 yıl hizmet vermiş olan bir çalışana:
– Günlük yevmiye: 2.000 / 30 gün = 66 TL TL tutarında
– Haftalık olarak denk gelen maaş: 66 x 7 gün = 466 TL tutarında
* 3 yıl üzeri hizmet vermiş olduğu için 8 haftalık brüt ücreti miktarınca ihbar ödenmesi gerekmektedir.
8 hafta tazminat alacak olan çalışan 8 x 466 = 3.733 TL BRÜT OLARAK HESAPLANAN TUTAR İHBAR PARASINAA KARŞILIK GELMEKTEDİR.
* Ayrıca bu hesaplamanın kesinleşmesinin arkasından gelir vergisi ve damga vergisi kesintileri de hesaplanarak tazminat içerisinde düşülür ve ödeme buna göre yapılır. Bu aşamadan sona tam olarak ihbar tutarı belirlenmiş olur.
İhbar Tazminatı Şartları
Burada dikkat edilmesi gereken bir husus bulunmaktadır. İşçinin kendi isteği dışında işten ayrılmak durumunda kalması ile bu tazminatı alabilmektedir. İşçi kendi isteği ile iş yerinden ayrılırsa tazminatı alamaz. İstifa etmiş olmanıza rağmen işvereninizden tazminat almak için girişimde bulunursanız bu çabalarınız boşuna olacaktır.
Tazminat noktasında bazı farklı durumlar yaşanabilmektedir. İşten çıkartılması halinde her hangi bir tazminat alamayan çalışanlar da bulunmaktadır. Bu noktada durumun tam olarak incelenmesi gerekmektedir. Uzman bir Avukat sayesinde özel durumların değerlendirilmesi ve neticesinde tazminat alınması mümkün olmaktadır. İhbar hükümleri iş Kanunun 17. Maddesine göre düzenlenmektedir.
İhbar Tazminatı Zamanaşımı
işten ayırıldıktan sonra zaman aşım süreci işlemeye başlayacaktır. İşçilik alacaklarında ve iş kazalarında tazminat davaları için 10 yıllık zamanaşımı süreci vardı. Ancak yeni düzenleme ile birlikte ihbar zamanaşımı 5 yıla indirildi.
Haklı Nedenle Fesih İhbar Tazminatı
Sözleşmenizi haklı bir sebeple fesih ettiyseniz mutlaka hem kıdem hem de ihbar noktasında tazminatlarınıza hak kazanmışsınızdır demektir. İşçilik haklarını almanızın önündeki en önemli engel kusurlu ya da haksız olmanızdır.
İhbar Tazminatı Arabuluculuk
Tazminat almanın ilk şartı arabuluculuk müessesine başvuru yapılmasıdır. Dava açmadan önce mutlaka arabuluculuk başvurunuzu yapınız.
İhbar alan işçi aynı zamanda kıdem tazminatı noktasında da hak kazanmış olmaktadır. Kıdem tazminatı nedir, nasıl alınır? Kıdem tazminatıyla ilgili detayları sitemizde bulunan makaleden takip edebilirsiniz.